Het tekort aan wijkverpleegkundigen is zo groot dat in delen van het land de zorgverlening in gevaar komt. Door de vergrijzing en omdat ouderen langer thuis wonen, is naar deze zorg aan huis – van hulp bij het wassen en het aantrekken van steunkousen tot medische handelingen als wondverzorging – steeds meer vraag.
Toereikende wijkverpleegkundige zorg is een randvoorwaarde om ouderen op een verantwoorde manier langer thuis te laten wonen, zoals de overheid wil. Maar er zijn bij lange na niet genoeg verpleegkundigen om de honderden vacatures in te vullen. Dit speelt onder meer in de regio’s Amsterdam, Rotterdam, Tilburg, Breda en Nijmegen.
Directeur wijkverpleging Michel Wijngaards van Thebe, werkzaam in de regio Tilburg en Breda: ‘Sinds december hebben we nee moeten verkopen aan tientallen hulpbehoevenden. We hebben 1.600 zorgmedewerkers (hbo- en mbo-verpleegkundigen en verzorgenden, red.) in dienst, we hebben werk voor nog tweehonderd.’
Steeds vaker kunnen artsen voor thuiswonende ouderen geen wijkverpleegkundige regelen. Vacatures bij thuiszorgorganisaties blijven onvervuld, het huidige personeel is overbelast. ‘Een cliënt? Nee, we zitten vol.’
Directeur Emma Beaujon van zorgorganisatie Lyvore (Amersfoort, Soest, Baarn): ‘We helpen iedereen. Soms komen we twee uur terwijl die persoon eigenlijk drie uur zorg nodig heeft.’
Amstelring Wijkzorg heeft in Amsterdam verpleegkundigenwijkteams opgeheven vanwege de onvervulde vacatures. ‘Heel vervelend voor onze cliënten’, vertelt wijkverpleegkundige Rick Broekhuizen. ‘Het is erg om geen zorg te kunnen geven, of alleen op tijden die niet uitkomen. Sommigen worden opgenomen in het ziekenhuis vanwege ons capaciteitsgebrek.’
Er is een algeheel tekort aan verpleegkundigen. Ook verpleeghuizen hebben te weinig personeel. Afgestudeerde verpleegkundigen kiezen vaker voor een baan in het ziekenhuis dan in de ouderenzorg. De branchevereningen ActiZ en BTN proberen het imago daarvan te verbeteren. ‘Als de overheid wil dat ouderen langer thuis blijven wonen, moet zij investeren in wijkverpleging’, zegt bestuurder Buijing van Branchebelang Thuiszorg Nederland.
Ongeveer 420 duizend personen krijgen wijkverpleging. Vooral hbo-wijkverpleegkundigen zijn schaars: 8.800 zijn er nu, de meesten werken in deeltijd. Door de verwachte verdubbeling van het aantal 80-plussers zijn er in 2019 ruim 12 duizend nodig. Ook loopt door het tekort de werkdruk op.
Staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid is zich bewust van de krapte, aldus zijn woordvoerder. ‘De wijkverpleegkundigen zijn onmisbaar als mensen in eigen omgeving oud worden. Wij investeren er meer geld in. Wij doen er met de sector veel aan om de instroom van nieuwe werknemers te vergroten. Op de opleidingen krijgt wijkverpleging al meer aandacht.’
Het salaris zou omhoog moeten, zegt Buijing. ‘Als de tarieven die de zorgverzekeraars ons betalen reëel zouden zijn, zouden wij reëlere salarissen kunnen betalen. Dan zou er ook meer ruimte zijn om bijvoorbeeld stagiaires op te leiden.’
Volgens Zorgverzekeraars Nederland speelt geld geen rol bij dit probleem. ‘De animo voor de opleiding verpleegkunde is te laag, de afgestudeerden kiezen liever voor een baan in een ziekenhuis.’
De beroepsvereniging van verpleegkundigen en verzorgenden V&VN begint vandaag een actie om bij de politiek aandacht te vragen voor onder meer de personeelstekorten in de zorg.
Bron: Volkskrant, Door: Charlotte Huisman